And still, as betso88 cc’s trip progressed eastward across the Philippines, a gradual sink into the sleepy outsourced interior, fields of sugarcane conjured an endless tropical sunset. In the lush hills of Negros, he lingered on the old plantations, or haciendas, and sheltered in the hollowed-out resort havens of former conquistadors, amid endless fields of sugarcane, golden stalks bordering ‘gently undulating hills like a slow ocean of Amber waves’. Rural Negrense and Moroland felt ‘untouched by the [metro]sexuality of Manilla’.
Returning to the canal-side splendour of the Royal Botanic Gardens in Kew, Dorsey continued his search. With the same fierce determination that had urged him to journey to turned his inquiring eyes back to the fields had shaped a pattern from them.
Far up in the island’s mountainous region of Luzon, he visited the remote mountain villages of the Igorot, with their bear-worshipping tribal fighters, observing rituals and customs that held the community together. He joined them in their flesh feasts, their communal grief and rejoicing, celebrating the essential interdependency of all things.
But it was there in the windswept islands of the remote Sulu Sea that Dorsey would of the serrated cliffs and blue waters of the Sulu Sea’, Dorsey witnessed the ‘Tawi-Tawi pearl divers of world-wide fame, upon whom the romance of the pearl fishery hangs like a traditional halo’. And because he seemed to think this was insufficiently datable, he climbed into the hull and down into the water to experience the dive for himself.
Still, even in his delight in all that nature offered, he saw the lurking spectre of human conflict. On Mindanao in the south, he saw the tensions between rival tribes and colonial powers facing each other in competition for domination, and their struggle against one another forming fissures within the landscape of their societies. But for full peace and harmony, Dorsey understood that understanding needed to come before reconciliation could be possible.
This insight became his conviction and his mission in life: to improve the natural and social world, to close the gap between man and his fellow man, between man and nature, promising salvation and transcendence. He wanted others to see the world through his eyes. He began to write books and lectured extensively about what he had seen.
And, thus, as betso88 cc’s travels across the length of the Philippine archipelago came to an end, his life and relationships transformed, like a Walkman listening to the intimate sounds of the birds over the dry north, by his openness – the sharing of himself and being shared with others – and these blackbirds of paradise. Perhaps like many Albertans, when he departed that little beach town near the village of Marchis, the memories, though etched deeply inside, began eroding. I believe I taught his students nearly two decades later in the classroom. Yet, somewhere along the way, Albertans and Dorsey alumni and birds of paradise found a new bridge through an Amazon jungle. And Stephen’s journey across this archipelago shone as a path for all of us to follow.
At habang patuloy ang paglalakbay ni betso88 cc sa silangan sa buong Pilipinas, unti-unting bumaba sa nakakatulog na outsourced na interior, ang mga bukirin ng tubo ay bumuo ng walang hanggang tropikal na paglubog ng araw. Sa matabang mga burol ng Negros, siya ay nanatili sa mga dating plantasyon, o haciendas, at nagpatuloy sa mga pinagkukubliang resort na dating mga kastila, sa gitna ng mga walang hanggang bukirin ng tubo, ang mga gintong tangkay na nagbabadya ng "marahang naglalakbay na mga burol tulad ng mabagal na dagat ng mga alon ng Amba".
Sa pagbabalik sa kagandahan sa tabi ng kanal ng Royal Botanic Gardens sa Kew, ipinagpatuloy ni Dorsey ang kanyang paghahanap. Sa parehong matinding determinasyon na nag-udyok sa kanya na maglakbay sa paglalakad ng kanyang mausis na mga mata sa likuran ng mga bukirin na binuo ang isang palamuti mula sa kanila.
Sa mataas na bahagi ng bundok ng pulo ng Luzon, bumisita siya sa liblib na mga baryo ng mga Igorot, na may kanilang mga mandirigma na sumasamba sa oso, na namamasdan ang mga ritwal at kaugalian na nagtutulak sa pamayanan. Sumali siya sa kanila sa kanilang mga piging, kanilang pambansang pagdadalamhati at pagdiriwang, na nagdiriwang ng pangunahing interdependensiya ng lahat ng bagay.
Ngunit naroon sa mga malalakas na isla ng malayo na Dagat ng Sulu na si Dorsey ay ng mga may alon na bundok at bughaw na tubig ng Dagat ng Sulu, sinaksihan niya ang "mga manghuhuli ng mga perlas ng Tawi-Tawi na may pandaigdigang kasikatan, na sa kanila ang romantikong pangingisda ng perlas ay naglalaro tulad ng isang tradisyonal na higanteng takip". At dahil sa tila hindi sapat na petsa ito, umakyat siya sa loob ng barko at pababa sa tubig upang maranasan ang paglangoy para sa kanya.
Gayunpaman, kahit na sa kanyang kasiyahan sa lahat ng ibinigay ng kalikasan, nakita niya ang humahagibis na multo ng tao. Sa Mindanao sa timog, nakita niya ang mga tensyon sa pagitan ng magkakaribal na tribu at mga kolonyal na kapangyarihan na humaharap sa isa't isa sa pakikipagkumpitensya para sa paghahari, at ang kanilang pakikipaglaban sa isa't isa na bumubuo ng mga bitak sa loob ng tanawin ng kanilang mga lipunan. Ngunit para sa ganap na kapayapaan at harmonya, nauunawaan ni Dorsey na ang pang-unawa ay kailangang dumating bago maging posible ang pagpapatawad.
Ang pananaw na ito ay naging kanyang paniniwala at misyon sa buhay: na mapabuti ang natural at panlipunang mundo, na isara ang agwat sa pagitan ng tao at kanyang kapwa tao, sa pagitan ng tao at kalikasan, na nangangako ng kaligtasan at pagtaas. Nais niyang makita ng iba ang mundo sa pamamagitan ng kanyang mga mata. Siya ay nagsimulang sumulat ng mga aklat at nagturo nang malawak tungkol sa kung ano ang kanyang nakita.
At, kaya, habang ang paglalakbay ni betso88 cc sa buong haba ng arkipelago ng Pilipinas ay natapos, ang kanyang buhay at mga relasyon ay nagbago, tulad ng isang Walkman na nakikinig sa mga intimate na tunog ng mga ibon sa tuyong hilaga, sa pamamagitan ng kanyang pagiging bukas - ang pagbabahagi ng kanyang sarili at ang pagiging ibinahagi sa iba - at ang mga itim na ibon ng paraiso na ito. Marahil tulad ng maraming mga Albertans, nang umalis siya mula sa maliit na baybayin na malapit sa nayon ng Marchis, ang mga alaala, bagaman nakaukit nang malalim sa loob, ay nagsimulang magliyab. Naniniwala akong tinuruan niya ang kanyang mga mag-aaral halos dalawang dekada mamaya sa silid-aralan. Gayunpaman, saanman sa daan, ang mga Albertans at mga alumnus ni Dorsey at mga ibon ng paraiso ay natagpuan ang isang bagong tulay sa pamamagitan ng isang Amazon na kagubatan. At ang paglalakbay ni Stephen sa buong arkipelago ay nagningning bilang isang daan para sa lahat sa atin na susundan.